Oczekiwania inflacyjne w kontekście przeglądu strategii

Co rozumiemy przez stabilny poziom cen?

Naszym głównym zadaniem jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen. W tym celu pilnujemy, żeby inflacja (czyli tempo, w jakim zmienia się w czasie ogólny poziom cen towarów i usług) pozostawała niska, stabilna i przewidywalna.

Wyznaczyliśmy sobie cel inflacyjny wynoszący 2% w średnim okresie. Wzrost cen powinien być na tyle powolny, żeby nie stał się problemem dla konsumentów i firm. Jednocześnie powinien być wystarczająco szybki, żeby uniknąć niekorzystnych scenariuszy, do jakich może prowadzić nadmierny spadek inflacji.

Do celu inflacyjnego podchodzimy symetrycznie, czyli zbyt niską inflację postrzegamy tak samo negatywnie co za wysoką. Obie są równie niepożądane.

Znaczenie oczekiwań

Bieżący poziom inflacji może wpływać na to, jakiej sytuacji cenowej konsumenci i firmy oczekują na przyszłość. Jeśli przyzwyczają się do bardzo niskiej lub nadmiernie wysokiej inflacji, mogą się spodziewać, że tak już zostanie. Te oczekiwania są ważne. Na ich podstawie ludzie podejmują decyzje o wydatkach, zaciąganiu pożyczek i inwestycjach. Także firmy mają je na uwadze, kiedy wyznaczają ceny swoich produktów i usług.

Kiedy oczekiwania inflacyjne odbiegną od celu inflacyjnego przyjętego przez bank centralny, może być mu trudno skierować faktyczne tempo wzrostu cen z powrotem na docelowy poziom. Wyznaczenie przez bank centralny wyraźnego celu i utrzymywanie inflacji blisko niego pomaga przeciwdziałać powstawaniu takich oczekiwań. Dlatego też ważna rola oczekiwań inflacyjnych była omawiana przez Radę Prezesów podczas przeglądu strategii.

Różni ludzie mają różne oczekiwania

Kształtowanie się cen zależy nie tylko od niezliczonych decyzji, jakie w gospodarce wszyscy codziennie podejmują, lecz także od tego, jakiego poziomu cen spodziewają się na przyszłość. Ale różne grupy – np. inwestorzy na rynkach finansowych, właściciele firm lub konsumenci – mogą mieć odmienne oczekiwania inflacyjne.

W przeszłości przy podejmowaniu decyzji banki centralne często skupiały się na oczekiwaniach uczestników rynków finansowych oraz tych ekspertów, którzy wypełnili specjalne ankiety. Jednym z powodów uwzględniania tych właśnie grup było to, że informacje o ich oczekiwaniach były łatwe do pozyskania. Nie było natomiast aż tylu wiarygodnych informacji o tym, jakiego poziomu cen oczekują na przyszłość firmy i konsumenci.

Ważne są oczekiwania wszystkich grup

Oczekiwania wszystkich uczestników życia gospodarczego są ważne. Dlatego banki centralne wkładają wiele wysiłku, żeby lepiej zrozumieć, jakiego rozwoju sytuacji cenowej spodziewa się każda z tych grup. To pomaga podejmować lepiej uzasadnione decyzje. Na przykład w EBC opracowaliśmy nową ankietę, żeby poznać zdanie opinii publicznej o inflacji i poszczególnych obszarach gospodarki. Te informacje są potem uwzględniane w naszej analizie i przekładają się na konkretne działania.

Jest łatwy do zrozumienia

Nasz nowy cel, czyli inflacja na poziomie 2%, jest prosty, wyraźny i łatwy w komunikacji. Ludzie będą go rozumieć. Dzięki temu łatwiej nam będzie sprawić, że oczekiwania co do rozwoju sytuacji cenowej w gospodarce będą spójne z tym celem. To z kolei pomoże nam w utrzymaniu stabilnego poziomu cen.